Yomg`ir haqida 20 ta qiziqarli ma’lumotlar1. Portugaliyada ishga chiqmaslik yomg`ir uzrli sababdir.
2. Para shahrida odamlar yomg`irga qarab soatlarini to’g`rilashadi, chunki u yerda yomg`ir har kuni bir vaqtda yog`adi.
3. Darts o’yini yomg`ir sababli paydo bo’ldi. Bir paytlar kamonchilar musobaqa davomida yomg`irda qolib ketishadi. Ana shundan keyin kamonchilar pivoxonaga borib, kichik nayzalarni devorda osiq turgan nishonga qarab otishni boshlashdi.
4. Haqiqatdan ham yomg`irning hidi yo’q. Yomg`irning xushbo’y hidi deb biladiganimiz, aslida aktino- va sianobakteriyalar ishlab chiqaradi. Yomg`irga hid beradigan modda geosmin deb ataladi.
5. Uganda aholisini momaqaldiroq bilan qo’rqitib bo’lmaydi. Chunki ularda yomg`ir bilan momaqaldiroq yiliga 250 marta yog`adi.
6. Radio bo’yicha ob-havo bashoratining berilishiga yomg`ir sababchi bo’lgan. Amerika radiostansiyasi rahbari yomg`irda qolib ketganidan so’ng, yomg`ir haqida sutkasiga bir necha bor ma’lumot ... Читать дальше »

Dunyoning yetti mo’jizasi haqidagi ma’lumotlar hammani qiziqtirib kelgan. Insoniyat tarixining turli davrlaridagi madaniyat durdonalari sanalgan va dunyo mo’jizalari deb tan olingan obidalarni davr nuqtai nazardan ikki guruhga bo’lish mumkin: qadimgi va hozirgi zamon mo’jizalari. Shunisi e’tiborliki, qadimgi va hozirgi mo’jizalarda ham aynan yettita obida kiritilgan.
Buning tarixi miloddan avvalgi V asrdagi qadimgi Yunonistonga borib taqaladi. 7 raqami Yunonistonda ovchilik, fan, san’at va bashoratlar ma’budi Appolonning muqaddas raqami hisoblangan. Oyning yettinchi kunida tug’ilgan Quyosh timsoli Appolonning o’qdonida yettita o’q, ushlab turgan musiqa asbobida yettita sim va boshqalar bo’lgan. Dunyo xalqlarida ham 7 raqami xosiyatli hisoblanadi. Masalan, kamalakning yetti rangi, oddiy ko’z bilan ko’rish mumkin bo’lgan yetti osmon jismi, yetti olam, yetti iqlim, yetti aka-uka kabilarni ko’rish mumkin.
Dunyoning yetti mo’jizasi ro’yxatini birinchi bo’lib yunon tarixchisi G ... Читать дальше »

Kamalak tabiatning eng go’zal hodisalaridan biridir, odamlar uning qanday hosil bo’lishi haqida qadim zamonlardan beri bosh qotirib kelishadi. Hatto, qadimgi yunon faylasufi Aristotel - Arastu ham kamalakning sodir bo’lishi sababini tushuntirib berishga uringan edi.
Quyosh nuri yoki oddiy oq nur barcha ranglarni o’zida jam etgandir. Siz qiya turgan ko’zguning bir chetiga yoki sovun pufagi yuzasiga nur tushganini hech kuzatganmisiz? Oq nur turli ranglarga bo`linib ketadi. Shunda biz qizil, zarg`aldoq, sariq, yashil, ko’k va binafsha ranglarni ko’ramiz.
Nurni turli ranglarga ajratuvchi narsa «prizma» deb ataladi. Hosil bo’lgan ranglar o’zaro birikib ketuvchi chiziqlar hoshiyasini hosil qiladi va bu «spektr» deb ataladi.
Kamalak ham katta egilgan spektr yeki yomg`ir tomchilari orqali o’tib sinadigan nurning ran-go-rang chiziqlaridan iborat tasmadir. Bu holda yomg`ir tomchilari prizma vazifasini bajaradi.
Kamalak jala yog`ayotganda chiqadi. Bu vaqtda, bir tomond ... Читать дальше »

Bilasizmi, tabiatda hech narsa bejizga yaratilmagan, bunga kichik bir dalil sifatida 1995-yilda bo`lgan voqeani gapirib bermoqchimiz. AQShdagi bir milliy bog`da 70 yil davomida bo’rilar yashamagan. O`sha boqqa 1995-yilda 14 dona bo`rilar keltirildi. Bu esa bog` ekotizimini butunlay o`zgartirib yuborgan. Bog`da kiyiklar hukmronlik qilishardi. Bo`rilar kelishi ularning miqdorini normallashishiga sabab bo`ldi. Bog`da daraxtlar, o`t-o`lanlar ko`paya bordi. Olti yil mobaynida daraxtlar soni besh barobar ortdi. Daraxt mevalari bilan oziqlanadigan qushlar soni ko`paydi. Daraxt va o`simliklar ko`payishi daryo yo`nalishini o`zgarishiga sharoit yaratdi. Uni qirg`oqlari to`g`rilandi. Baliqlar, o`rdaklar daraxt mevalari bilan oziqlanadigan qushlar soni ortdi. Daraxt shoxlari bilan kun kechiradigan qunduzlar paydo bo`lishdi. Bo`rilar kelishi qashqirlar sonini kamaytirdi. Bu esa o`z navbatida qo`yonlar va sichqonlar ko`payishiga sabab bo`ldi. Qo`yon va sichqonlar ko`payishgani, ular bilan oziqlanadi ... Читать дальше »

Buyuk Britaniyada BBC telekanali hasharotlarga bag‘ishlangan, Life in the undergrowth («Butalardagi hayot») deb nomlangan yangi ilmiy ommabop serialni namoyish qilishni boshladi. Eng zamonaviy telekameralar yordamida mualliflar shu paytgacha inson nigohi ilg‘ay olmagan sahnalarni suratga olishga muvaffaq bo‘lishganki, ularni tomosha qilar ekan, kishi o‘zini boshqa olamga tushib qolgandek his qiladi.Yangi hujjatli serial haqida xabar berar ekan, Britaniyaning The Mirror gazetasi hasharotlar hayotidan 25 ajabtovur faktni e’lon qildi:
1. Hasharotlar – bundan 400 mln. yil ilgari Yerda paydo bo‘lgan ilk jonli mavjudotlardir. O‘shandan buyon ular beshta ommaviy halokatlarni boshdan kechirishdi va tiranozavrlardan ko‘ra yashovchanroq ekanliklari ma’lum bo‘ldi.
2. Hozir dunyoda asalarilarning 20 mingga yaqin turi mavjud. 500 gramm asal yig‘ish uchun bitta ari uyasidan gulgacha 10 mln. marta uchib borishiga to‘g‘ri keladi.
3. Urg‘ochi suvarak bir yil davomida 2 milliondan z ... Читать дальше »

Asal– bir talay noyob shifobaxsh xususiyatlarga ega eng foydali mahsulotlardan biridir. Ammo «haqiqiy» asalni topish oson ish emas. Savdo peshtaxtalari sifatsiz asal mahsulotlariga to‘la. Asal kabi ommabop mahsulotni qalbakilashtirish juda oson.

Ayniqsa asal yopiq idishda sotilayotgan bo‘lsa, qalbaki mahsulotni tabiiysidan farqlash qiyin bo‘ladi. Asal haqidagi kichik xiylalar va qiziqarli faktlarni bilmas ekansiz, bunday mahsulotni xarid qilayotganingizda ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilarning halol ekaniga umid qilishingizdan boshqasi qolmaydi. Shunday qilib, tabiiy asalni vizual tarzda qanday aniqlash mumkin? U suyuq va kristallashgan bo‘ladi. Asalning teksturasi gul shirasi qaysi gullardan yig‘ilganiga va qanday haroratda saqlanganiga bog‘liq. Ko‘pgina asal navlari kuz paytida kristallashadi. Kristallashgan asalni xarid qilar ekansiz, mahsulot haqiqiy ekaniga ishonishingiz mumkin.

Bahorgacha suyuq bo‘lib qoladigan asal archagul, akatsiya, kashtan va tarki ... Читать дальше »